Là một trong những gói thầu thuộc Dự án Phát triển các đô thị loại vừa tại Việt Nam, Tiểu dự án TP Vinh đã được UBND tỉnh phê duyệt và ra quyết định thu hồi đất. Thế nhưng, trong thời gian chờ thi công, không hiểu sao 11 hộ dân vẫn được cấp GCNQSDĐ và nghiễm nhiên được nhận đền bù. Sự việc sau đó bị phát giác, bìa đất và tiền đền bù bị thu hồi lại song những người liên quan lại vô can.

Cấp 11 “bìa đỏ” trên đất quy hoạch

Dự án phát triển đô thị Vinh do Ngân hàng thế giới (WB) tài trợ với tổng mức đầu tư gần 153 triệu USD, gồm 4 hợp phần khác nhau. Trong đó, nâng cấp và cải tạo hồ Cửa Nam là một trong những Dự án của hợp phần cải thiện vệ sinh môi trường.

Công trường Dự án cải tạo, nâng cấp hồ Cửa Nam

Để thực hiện Dự án này, năm 2004, UBND tỉnh Nghệ An có quy hoạch tổng thể Dự án và ngày 1/9/2008, UBND tỉnh tiếp tục có Quyết định 256 thu hồi đất tại phường Cửa Nam (TP Vinh) để thực hiện với tổng diện tích bị thu hồi 28.987,3 m².

Về nguyên tắc, đất đã nằm trong vùng được quy hoạch thì không được xây dựng, phân lô bán nền, chuyển nhượng, việc cấp GCNQSDĐ lại càng không được phép. Thế nhưng, không hiểu vì sao các cấp chính quyền ở phường Cửa Nam và UBND TP Vinh vẫn tiến hành cấp 11 GCNQSDĐ cho các hộ dân trên vùng đất đã được UBND tỉnh phê duyệt Dự án.

Hệ lụy là khi triển khai công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, 11 hộ dân này nghiễm nhiên được nhận số tiền đền bù gần 2,8 tỉ đồng.

Theo đó, vào năm 2013, một số công nhân của HTX Vĩnh Nam đã có đơn gửi UBND phường Cửa Nam đề nghị được cấp GCNQSDĐ tại khu vực hồ Cửa Nam. Kèm với đơn đề nghị của 11 hộ dân, còn có xác nhận của Ban chủ nhiệm HTX Vĩnh Nam về việc xác định nguồn gốc đất của những người này là được HTX giao sử dụng ổn định để sản xuất hoa màu từ năm 1992 đến nay. Ngay sau đó, UBND phường Cửa Nam đã tổ chức họp lấy ý kiến các hộ dân rồi tiến hành làm thủ tục cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân này.

Cấp sai thì thu hồi!

Sự việc sẽ chìm vào im lặng nếu như vào tháng 4/2016, cơ quan chức năng không nhận được đơn thư tố cáo của một số người dân trên địa bàn về việc làm có nhiều dấu hiệu khuất tất trong việc cấp 11 GCNQSDĐ cho các hộ dân trong khu vực lòng hồ Cửa Nam.

Ngay sau đó, cơ quan chức năng đã vào cuộc và thu hồi lại toàn bộ GCNQSDĐ đã cấp sai nguyên tắc, đồng thời thu hồi  số tiền đã đền bù không đúng cho các đối tượng thụ hưởng.

Trao đổi về quy trình cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân, ông Đặng Anh Tuấn, cán bộ địa chính phường Cửa Nam cho rằng, về chuyên môn, việc cấp bìa này đã được làm đúng. Cụ thể, quy hoạch tổng thể Dự án được phê duyệt năm 2004 nhưng đến tháng 12/2014 mới tiến hành cắm mốc. Trong thời gian này không xác định được thửa đất nào nằm trong quy hoạch.

Do vậy, khi 11 hộ dân có đơn yêu cầu cấp GCNQSDĐ, quá trình xét thấy hợp pháp và đầy đủ thủ tục nên phường đã đề nghị lên UBND TP Vinh và được chấp nhận. “Nguyên tắc của việc cấp GCNQSDĐ là dựa vào bản đồ, sổ mục kê, sổ sách tổng hợp quản lý đất, sổ giao khoán, đơn kê khai.

Trong trường hợp này, Chủ nhiệm HTX cũng đã xác nhận nên phường đề nghị cấp bìa cho nhân dân. Tuy nhiên, sau khi phát hiện vị trí cấp đất có liên quan đến Dự án đã được phê duyệt trước đó, chúng tôi đã đề nghị thu hồi và việc thu hồi này cũng là việc làm kịp thời, đúng nguyên tắc, quy định”, ông Tuấn cho biết.

Còn ông Trần Văn Trí, Chủ tịch UBND phường Cửa Nam thì cho rằng, nguyên nhân dẫn đến sai sót trong việc cấp 11 GCNQSDĐ này là do người dân và HTX Vĩnh Nam kê khai không đúng bản chất. Chỉ sau khi có đơn thư và cơ quan Công an vào cuộc, phường mới biết việc cấp GCNQSDĐ là sai nguyên tắc. Phường đã khắc phục hậu quả bằng cách tham mưu UBND TP Vinh thu hồi lại bìa đất và số tiền đền bù đã chi sai cho các đối tượng.

Điều dư luận thắc mắc là, vì sao đất nằm trong quy hoạch vẫn được cấp GCNQSDĐ để nghiễm nhiên nhận tiền đền bù khi Dự án được triển khai. Dù người dân cố tình khai báo sai sự thật để được hưởng lợi thì chính quyền địa phương phải có trách nhiệm xác minh, bởi đây là Dự án có vốn tài trợ của nước ngoài, quá trình từ khi có chủ trương, lập quy hoạch đến thi công đều được thông báo, công khai rộng rãi. Do vậy, UBND phường Cửa Nam và UBND TP Vinh không thể không biết thông tin về Dự án, để vô tư cấp bìa đất khi người dân có yêu cầu.