Là một hợp phần quan trọng của Tiểu dự án đô thị Vinh, hồ điều hòa sẽ là nơi tiếp nhận và điều hòa nước mưa cho lưu vực kênh Bắc nói riêng và phía Bắc TP.Vinh nói chung. Tuy nhiên việc thực hiện hồ điều hòa đang gặp những trở ngại trong giải phóng mặt bằng...

Vướng mắc lớn nhất trong giải phóng mặt bằng hồ điều hòa hiện nay là tại một số vùng đất nuôi trồng thủy sản của 13 hộ dân xã Hưng Lộc.  Theo đó, vào những năm 2008 – 2009, các hộ dân được UBND xã Hưng Lộc ký hợp đồng giao khoán với thời hạn 20 năm, có đóng nộp sản phẩm mỗi năm 2 kỳ (quy ra thóc) để nuôi trồng thủy sản.

Theo những hộ dân nuôi trồng thủy sản như các ông Dương Xuân Việt, Nguyễn Xuân Hóa, Phan Sỹ Phúc, Nguyễn Văn Huynh… thì để thực hiện nuôi trồng thủy sản, sau khi được UBND xã hợp đồng, họ đã phải đầu tư không ít tiền của, công sức múc đất, đào kè ao… mới có được cơ ngơi như ngày hôm nay.

Tính thời gian, mới qua được 7 năm, khoảng 1/3 thời hạn hợp đồng, nên khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án, thì các hộ rơi vào tình cảnh hết sức khó khăn nếu không được xem xét hỗ trợ thỏa đáng. Không chỉ vậy, các hộ dân còn lo lắng bởi việc thi công hồ điều hòa đang ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống, việc làm khi con đường duy nhất vào khu nuôi trồng thủy sản bị ảnh hưởng.

Khu vực nuôi trồng thủy sản thuộc xã Hưng Lộc - Nơi đang gặp khó khăn trong giải phóng mặt bằng thực hiện dự án hồ điều hòa.

Ông Nguyễn Xuân Hóa, cho biết: “Tôi đồng tình với chủ trương của Nhà nước trong thực hiện Dự án Hồ điều hòa. Dù vậy, hợp đồng nuôi trồng thủy sản mới được thực hiện 7/20 năm, trong khi đó, các hộ dân đã đầu tư nhiều công sức, vì vậy, mong cấp thẩm quyền xem xét việc hỗ trợ cho thỏa đáng…”.

Ông Phạm Văn Dũng - Giám đốc Hợp tác xã Hưng Lộc, cho biết: Trước đây, khu vực 13 hộ dân nuôi trồng thủy sản là vùng Đồng Thừ, Biền Nhà Hà, Biền Đầu Cầu, Biền Đầu Cống, sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả. Vì vậy, từ năm 2005 – 2006, tỉnh đã có chủ trương cho chuyển đổi sang đất nuôi trồng thủy sản. Căn cứ Nghị quyết của Đảng ủy, HĐND xã, năm 2008, UBND xã đã ban hành đề án “Giao nhận, đấu thầu đất nuôi trồng thủy sản tại xã Hưng Lộc” và vận động 13 hộ dân ký hợp đồng. “Trước khi nuôi trồng thủy sản, họ đều là những hộ sản xuất nông nghiệp của HTX Hưng Lộc. Vì vậy, tôi nghĩ rằng các cấp ngành có thẩm quyền cần xem xét cụ thể để có quyết định hỗ trợ phù hợp…”.

Theo chính quyền xã Hưng Lộc, khi nắm bắt được những băn khoăn, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng hồ điều hòa, ngày 16/1/2016, Thường trực Đảng ủy, HĐND, UBND, MTTQ xã đã mời 13 hộ dân lên họp, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng.

Tại cuộc họp này, xã đã thực hiện tuyên truyền, vận động để các hộ dân hiểu về ý nghĩa công trình, cũng như chính sách bồi thường, hỗ trợ… Các hộ dân sau đó đều đồng thuận với chủ trương thu hồi đất, tuy nhiên vẫn còn nhiều băn khoăn về chính sách bồi thường hỗ trợ. Do dự án nuôi trồng thủy sản có chủ trương của tỉnh; quá trình thực hiện, UBND xã vận động người dân ký hợp đồng giao khoán đất có thời hạn 20 năm; các hộ đầu tư nhiều kinh phí, công sức.

Bên cạnh đó, với dự án nuôi trồng thủy sản (khoảng trên 8 ha) xã không thu hồi đất mà nguồn gốc là đất nông nghiệp kém hiệu quả chuyển đổi sang đất nuôi trồng thủy sản; các hộ dân cũng là các hộ sản xuất nông nghiệp nên các thành viên của xã tham gia cuộc họp đều nhận thấy cần phải có sự hỗ trợ cho người dân.

Do đó, UBND xã Hưng Lộc đã thống nhất đề nghị UBND thành phố và các cơ quan liên quan, ngoài kinh phí đền bù diện tích mặt nước, cây cối, vật kiến trúc trên đất, thì xem xét hỗ trợ 13 hộ nuôi trồng thủy sản. Song song với nội dung này, xã Hưng Lộc cũng đề nghị các hộ dân nuôi trồng thủy sản phối hợp với các phòng, ban liên quan kiểm đếm phần tài sản trên diện tích nuôi trồng thủy sản bị thu hồi; giao cán bộ địa chính, đô thị, HTX Hưng Lộc phối hợp 13 hộ dân tiến hành cắm mốc bờ ao và xác định lại nguồn gốc các loại đất…

Theo văn bản trình UBND thành phố Vinh, UBND xã Hưng Lộc đề nghị xem xét hỗ trợ cho 13 hộ nuôi trồng thủy sản việc đào ao, cải tạo ao với mức 1 lần giá trị đất nông nghiệp (diện tích hỗ trợ được tính khi đã trừ diện tích đất có phương án hỗ trợ, đền bù khác); xem xét hỗ trợ cho các hộ vì việc chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.

Bên cạnh đó, đề nghị UBND thành phố và các ban, ngành chỉ đạo các đơn vị thi công bảo đảm vệ sinh môi trường trong quá trình thi công; tiến hành nạo vét đất cát, vật liệu và sửa chữa các đoạn đường, mương máng bị hư hỏng để người dân đảm bảo việc lưu thông đi lại, không ảnh hưởng đến sản xuất.

Đơn vị thi công hồ điều hòa đang thực hiện xây dựng bờ kè và đường quản lý.

Chủ tịch UBND xã Hưng Lộc, ông Nguyễn Văn Hà trao đổi: “Đề xuất của chính quyền xã Hưng Lộc trên cơ sở xét thấy nguyện vọng hỗ trợ cho người dân là chính đáng. Tuy nhiên, về mức hỗ trợ là do cấp trên quyết định. Chúng tôi mong muốn UBND thành phố và các cấp, ngành có thẩm quyền xem xét quyết định hỗ trợ để đảm bảo quyền lợi cho người dân và giải quyết được những khó khăn, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng hồ điều hòa…”.

Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố, ông Nguyễn Tất Sơn cho biết, trong thời gian qua, với sự chỉ đạo của tỉnh và Thường trực Thành uỷ Vinh, UBND thành  phố đã tăng cường, đẩy nhanh công tác bồi thường, GPMB tại Dự án Hồ điều hòa. Vướng mắc, khó khăn tại Dự án xây dựng hồ điều hòa là mất thời gian trong xác minh nguồn gốc sử dụng đất, chủ sử dụng và diện tích sử dụng hợp pháp, dẫn đến việc lập phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB chậm. Bên cạnh đó, còn có tranh chấp đất đai giữa các chủ hộ nuôi trồng thuỷ sản và các hộ cho mượn đất… Để giải quyết vướng mắc của 13 hộ nuôi trồng thủy sản, UBND thành phố đã mời sở, ngành liên quan xuống thực địa nắm bắt tình hình thực tế để xem xét về kiến nghị hỗ trợ.

Theo ông Nguyễn Tất Sơn thì: “Dù gì thì cũng cần phải tuân thủ đúng các quy định của pháp luật trong bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng. Trước tình hình thực tế, quan điểm của tỉnh là sẽ xem xét hỗ trợ cho người dân. Tuy nhiên, thành phố đang giao đơn vị tư vấn tính toán lại đơn giá đào đất, vận chuyển đất theo đơn giá xây dựng để đề xuất mức hỗ trợ gửi các sở, ngành liên quan xem xét trước khi trình UBND tỉnh có quyết định…”.

Theo ông Thái Văn Nông – Phó Giám đốc Sở TN&MT, theo quy định thì đối với đất nuôi trồng thủy sản do nhà nước quản lý thì không được đền bù, hỗ trợ về đất. Tuy nhiên, với thực tế ở xã Hưng Lộc; hơn nữa, Dự án Hồ điều hòa là một trong những dự án trọng điểm, nhất thiết phải đẩy nhanh tiến độ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Thanh Điền đã có ý kiến là giao thành phố Vinh và các sở liên quan xem xét mức hỗ trợ cho người dân. Vì vậy, UBND thành phố Vinh cần tính toán, xây dựng đơn giá hỗ trợ để các sở có ý kiến trình UBND tỉnh. Sở TN&MT sẽ có ý kiến về mức hỗ trợ nuôi trồng thủy sản khi tiếp nhận được văn bản của UBND thành phố...

Như vậy về quan điểm chung, ngoài kinh phí đền bù diện tích mặt nước, cây cối, vật kiến trúc trên đất thì 13 hộ nuôi trồng thủy sản ở xã Hưng Lộc sẽ được hỗ trợ thêm để bù trừ cho những công sức họ đã bỏ ra để đào ao nuôi trồng thủy sản. Đây là điều mà các hộ dân cần thấy để hiểu là các cơ quan, ban, ngành đã có sự quan tâm vào cuộc.

Dự án Hồ điều hòa với tổng diện tích 53 ha; diện tích mặt nước 40 ha; mực nước bình quân khoảng 2,2m, dung tích 700.000 m3; có bờ kè, đường quản lý xung quanh hồ, hệ thống cây xanh, điện chiếu sáng và một số công trình phụ trợ khác tạo mỹ quan đẹp để trở thành điểm vui chơi giải trí.

 Với chuỗi công trình đó, hồ điều hòa là một dự án quan trọng của Tiểu Dự án phát triển đô thị Vinh. Lợi ích từ dự án này là của cộng đồng, trong đó, có cả lợi ích của các hộ nuôi trồng thủy sản. Bởi vậy, bên cạnh lợi ích cá nhân, cần gắn với lợi ích của cộng đồng để từ đó đồng thuận trong công tác giải phóng mặt bằng./.