Di tích lịch sử văn hóa luôn là thế mạnh lâu dài của ngành du lịch TP Vinh. Bên cạnh những thành tựu, hoạt động khai thác các di tích trong những năm qua vẫn còn tồn tại một số vấn đề bất hợp lí, chưa phát huy hết giá trị và vai trò của các di tích. Vì vậy, để nâng cao hiệu quả khai thác các di tích phục vụ du lịch, trong lộ trình thực hiện đề án phát triển TP Vinh trở thành trung tâm kinh tế văn hóa vùng Bắc Trung Bộ đến năm 2020 theo tinh thần Nghị quyết 26 của bộ chính trị, TP cần có những hướng đi mới, nhằm hướng đến sự phát triển bền vững của ngành du lịch TP.

Đền Hồng Sơn là một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn du khách thập phương khi về với TP Vinh. Xác định được tầm quan trọng ý nghĩa của khu di tích này, UBND TP đã cho đầu tư hơn 8,8 tỷ đồng xây dựng tôn tạo nâng cấp nhiều hạng mục công trình quan trọng. Gây dựng lại thiết chế nội thất bên trong đáp ứng nhu cầu tâm linh tín ngưỡng của người dân. Bởi vậy, lượng du khách hàng năm đổ về ngày một lớn, giá trị từ nguồn thu công đức cũng tăng lên đáng kể.

Ông Hồ Công Tiến- Phó ban quản lý đền Hồng Sơn cho biết:

“Từ khi đầu tư xây dựng đến nay đền ngày càng đẹp đẽ khang trang hơn, thu hút du khách về nhiều hơn và công đức đóng góp nhiều hơn, mỗi năm bình quân đền Hồng Sơn thu về hơn 2 tỷ đồng góp vào nguồn ngân sách của TP cả tiền mặt và hiện vật”

 TP Vinh là một trong những địa phương có số lượng di tích lịch sử văn hoá nhiều và phong phú nhất trên địa bàn Nghệ An, với 75 di tích, trong đó có 11 di tích được xếp hạng quốc gia, 8 di tích cấp tỉnh; 56 di tích do UBND TP Vinh và các phường, xã quản lý. Thời gian qua, công tác chăm lo và bảo vệ di tích được TP quan tâm đầu tư, nâng cấp, sửa chữa, tu bổ; lượng khách đến tham quan, nghiên cứu ngày một tăng; nhiều di tích đã được chính quyền địa phương đầu tư nhờ phát huy nguồn lực xã hội hóa. Vì vậy, hiệu quả kinh tế từ các di tích ngày càng tăng thông qua số lượng khách và doanh thu. Nguồn thu từ di tích đã góp phần cho sự phát triển ngành du lịch TP. Riêng trong giai đoạn 2014-2015, tổng lượng khách du lịch đến Vinh đạt khoảng 3,2 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế khoảng 95 nghìn lượt, góp phần đưa tổng doanh thu từ du lịch đạt từ 2.400 đến 2.500 tỷ đồng mỗi năm. Hoạt động khai thác giá trị của các di tích đã góp phần tạo thêm việc làm cho người lao động, nâng cao thu nhập và đời sống văn hóa của người dân. Mức sống của cộng đồng và phúc lợi chung được nâng lên, nhất là những nơi thu hút sự chú ý của khách du lịch là Đền Hồng Sơn, đền Quang Trung, Chùa Cần Linh…

 Chị Hoàng Thị Nụ- Du khách Hà Nội: “Về với Nghệ An, với TP Vinh tôi rất ấn tượng với cảnh đẹp và con người ở đây. không gian có cái già đó rất đẹp rất thơ mộng, đi rồi tôi vẫn muốn quay trở lại…”

Chị Nguyễn Thị Hoa- Phường Hồng Sơn- TP Vinh trao đổi:

“Hàng năm lượng du khách về một nhiều nên lượng hàng bán ra của chúng tôi cũng tăng lên đáng kể, góp thêm thu nhập cho gia đình, có thêm điều kiện ổn định cuộc song, con cái ăn học”

Tuy nhiên, bên cạnh hiệu quả kinh tế đạt được thì doanh thu từ khách du lịch tham quan các di tích lại không ổn định, một số năm sụt giảm lượng khách và doanh thu, nhất là đối với khách du lịch quốc tế. Số lượng di tích đưa vào khai thác phục vụ du lịch còn quá ít so với tiềm năng. Hiện, Thành phố có 4 loại hình di tích gồm di tích lịch sử thời kỳ cách mạng Cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh; các địa điểm lưu niệm Bác Hồ; tín ngưỡng, tôn giáo và thuộc các dòng họ. Tuy vậy, việc phát huy giá trị gặp nhiều khó khăn, hạn chế nhất là với các di tích lịch sử thời kỳ cách mạng. Nguyên nhân được xác định là bởi, các di tích này hiện vật hầu hết không còn gì, thiếu tính hấp dẫn; nội dung bia dẫn tích đơn giản, chưa có ý nghĩa giáo dục, thiếu sự quan tâm, bảo quản thường xuyên. Vấn đề quản lý, tôn tạo và phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hóa hiện có trên địa bàn đang gặp nhiều khó khăn. Mặt khác, các di tích được trùng tu chưa phát huy hết giá trị, nhất là các di tích cách mạng vắng người thăm viếng, chăm sóc. Mức độ xâm hại, lấn chiếm di tích ngày một nghiêm trọng. Bên cạnh các phế tích chưa được trùng tu tôn tạo thì nhiều di tích đang trong quá trình tôn tạo nhưng lại vướng mắc khâu giải quyết mặt bằng, chế độ đền bù chưa thoả đáng gây nhiều tranh cãi xung đột. Ngoài các di tích được trùng tu, tôn tạo, trên địa bàn vẫn còn nhiều di tích trong tình trạng xuống cấp, bị hư hại; trong số 75 di tích thì toàn TP hiện có 25 di tích đã trở thành phế tích chưa được trùng tu tôn tạo.

Ông Nguyễn Trung Châu- Phó chủ tịch UBND TP Vinh cho rằng:

“Để thực hiện hiệu quả đề án trong thời gian tới TP Vinh tập trung tuyên truyền nâng cao giá trị di tích; đầu tư tôn tạo các di tích dựa trên nguồn lực hiện có và xã hội hóa. Để phát huy hiệu quả giá trị di tích, giá trị du lịch trong lộ trình thực hiện đề án phát triển TP Vinh trở thành trung tâm kinh tế văn hóa vùng Bắc Trung Bộ đến năm 2020 theo tinh thần Nghị quyết 26 của Bộ chính trị, đòi hỏi cần có sự kiểm soát chặt chẽ, quy hoạch tổ chức không gian và đầu tư hợp lý.…”

 Thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm quảng bá các giá trị của di tích lịch sử văn hoá. Tập trung nghiên cứu, thống kê, rà soát lại tất cả các di tích, từ đó phân loại, xác định thứ tự ưu tiên trong đầu tư khai thác phục vụ du lịch.

Hương Giang