Khuyến khích doanh nghiệp mở rộng đầu tư sản xuất kinh doanh thúc đẩy kinh tế thành phố phát triển là hướng đi đúng trong quá trình xây dựng Vinh trở thành trung tâm kinh tế văn hóa vùng Bắc trung bộ. Tuy nhiên, hiện nay ở thành phố Vinh, một số doanh nghiệp phát triển sản xuất lại đang gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường sống quá mức cho phép.

Chúng tôi về xóm Hòa Tiến xã Hưng Lộc thành phố Vinh vào những ngày cuối tháng 5 năm 2015. Trong cái nắng sớm ngột ngạt của những ngày đầu hạ nhưng hộ dân nào cũng đóng kín mít cửa phòng để ngồi trong nhà. Chị Ngô Thị Thu ở Xóm Hòa Tiến xã Hưng Lộc tỏ vẻ bức xúc: " Ngày nào cũng vậy gia đình tôi phải lau chùi, quét dọn nhà cửa 2 lần do khói, bụi của các nhà máy ở khu công nghiệp nhỏ Hưng Lộc bay vào. Không chỉ gia đình tôi mà mấy chục hộ dân của các xóm lân cận khu công nghiệp nhỏ Hưng Lộc nên phải hứng chịu cảnh khói bụi suốt ngày đêm. Các vật dụng trong nhà đều bám bụi, người già, trẻ nhỏ phải đóng cửa ngồi trong phòng bởi mùi khét nồng nặc rất khó thở của khói thải từ các nhà máy sản xuất gỗ ván ép gây nên ".

Khu công nghiệp nhỏ xã Hưng Lộc đi vào hoạt động được 7 năm cũng là 7 năm người dân các xóm dân cư và đơn vị bộ đội ở gần khu công nghiệp phải sống trong cảnh môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Khí thải, bụi bặm và mùi hôi khét từ các công ty sản xuất gây ra đã làm ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của người dân. Nhiều hộ gia đình phải phủ lưới xung quanh sân và bịt kín các lỗ thông gió để chống khói, bụi. Tình trạng môi trường bị ô nhiễm do các doanh nghiệp sản xuất ở khu công nghiệp nhỏ Hưng Lộc gây ra đã được cử tri  nhiều lần kiến nghị, phản ánh nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết. Ông Hoàng Giang Nam – Phó chủ tịch UBND xã Hưng Lộc phân trần: " UBND xã cũng đã nhiều lần làm việc yêu cầu các doanh nghiệp giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường nhưng đến nay họ vẫn không chịu thực hiện. Họ không chấp hành thì chính quyền xã cũng đành chịu vì chúng tôi không có thẩm quyền để xử lý các sai phạm về môi trường do các doanh nghiệp trong khu công nghiệp gây ra ".

10 năm trước đây, để thúc đẩy kinh tế thành phố Vinh phát triển, một số khu công nghiệp nhỏ đã được quy hoạch ngay trong lòng khu dân cư như Hưng Lộc, Đông Vĩnh và Nghi Phú. Theo quy định, sau khi đi vào hoạt động, các doanh nghiệp phải thực hiện đúng và đầy đủ nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường và cam kết bảo vệ môi trường đã được phê duyệt, xác nhận, cũng như những quy định khác của pháp luật về bảo vệ môi trường. Thế nhưng, hầu hết các doanh nghiệp sản xuất ở các khu công nghiệp nhỏ của thành phố Vinh chỉ chấp hành một cách chiếu lệ. Vì vậy, khí thải, nước thải, bụi và tiếng ồn đã tác động tiêu cực đến đời sống, sinh hoạt của người dân. Tại khu công nghiệp nhỏ Đông Vĩnh có 9 doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh thì có đến 3 doanh nghiệp sản xuất gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Thậm chí, trên các tuyến đường dân sinh đều bị các doanh nghiệp sản xuất chiếm dụng làm nơi tập kết, phơi hong vật liệu. Tình trạng sản xuất gây ô nhiễm môi trường ở khu công nghiệp nhỏ Đông Vĩnh đã và đang gây bức xúc trong đời sống cộng đồng dân cư. " Thậm chí để đối phó với các ngành chức năng và hạn chế việc quay phim, chụp ảnh để làm bằng chứng của người dân các doanh nghiệp sản xuất gỗ ván ép ở khu công nghiệp nhỏ Đông Vĩnh đã chuyển giờ đốt lò sấy vào ban đêm về sáng. Nhiều bữa khói bụi bay mù mịt, dày đặc, ban đêm đi xe máy ngoài đường đều bị các hạt mạt mạt nhỏ li ti bay bám khắp vào da ". Chị Nguyễn Thị Nga – Khối Vĩnh Yên phường Đông Vĩnh TP Vinh cho biết. Trao đổi với chính quyền phường Đông Vĩnh ông Lê Trường Thành – Chủ tịch UBND Phường Đông Vĩnh TP Vinh khẳng định: "Trong quá trình sản xuất thì các đơn vị gây ô nhiễm môi trường là công ty gỗ Đài loan, công ty gỗ Xuân ngọc, và công ty gỗ Naconex...Quan điểm của phường Đông Vĩnh là thành phố cần có sự giám sát chặt chẽ về hoạt động sản xuất gây ô nhiễm môi trường để xử lý. Đồng thời, trong các khu công nghiệp cần phải có một hệ thống quản lý nhà nước để đảm bảo có sự phối hợp với chính quyền địa phương sở tại xử lý kịp thời các vấn đề bất cập xẩy ra, vì hiện nay vấn đề các doanh nghiệp sản xuất vi phạm về môi trường là nằm ngoài sự kiểm soát của chính quyền phường xã".

Vẫn biết rằng, mọi hoạt động sản xuất kinh doanh đều có ảnh hưởng đến môi trường. Nếu chúng ta đòi hỏi hoạt động sản xuất kinh doanh hoàn toàn không ảnh hưởng đến môi trường thì chắc chắn không có bất kỳ hoạt động kinh tế nào xảy ra. Tuy nhiên, phát triển sản xuất phải gắn với bảo vệ môi trường chính là để giúp cho sự phát triển kinh tế cũng như xã hội được bền vững. Vì vậy, bên cạnh việc tự giác chấp hành các cam kết bảo vệ môi trường, Lực lượng chức năng cần thường xuyên kiểm tra, xử lý các sai phạm về môi trường trong quá trình sản xuất của doanh nghiệp. Trung tá Trần Văn Chiến – Đội trưởng đội Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường công an TP Vinh cũng cho rằng: " Việc xử lý các doanh nghiệp vi phạm về gây ô nhiễm môi trường đã được công an thành phố Vinh thực hiện. Tuy nhiên, vấn đề đảm bảo về hạ tầng như mương máng, hệ thống xử lý nước thải, xử lý khói thải hoặc đình chỉ hoạt động của doanh nghiêp gây ô nhiễm thì chính quyền thành phố và tỉnh cần phải chỉ đạo và vào cuộc trực tiếp. Lực lượng chức năng chỉ xử phạt các lỗi gây ô nhiễm môi trường còn sau đó doanh nghiệp cứ chây ì không xây dựng các hệ thống xử lý chất thải thì lực lượng cảnh sát môi trường cũng đành chịu ". 

Để đảm bảo hài hòa giữa phát triển sản xuất và bảo vệ môi trường sống trong quá trình xây dựng Vinh trở thành trung tâm kinh tế văn hóa vùng Bắc trung bộ. Cấp ủy, chính quyền thành phố sớm có biện pháp tháo gỡ và chỉ đạo các doanh nghiệp ở các khu công nghiệp nhỏ Hưng Lộc, Đông Vĩnh chấp hành nghiêm các quy định về cam kết bảo vệ môi trường đã được phê duyệt. Không xả thải khói bụi trực tiếp ra không khí làm ô nhiễm môi trường sống của cộng đồng các khối xóm dân cư lân cận khu công nghiệp nhỏ.

Hồng Quang

Đài PTTH TP Vinh