Tại vị trí bãi đất trống nằm trên đường Nguyễn Thị Thanh, cạnh Nhà Văn hóa khối 8, phường bến Thủy (TP. Vinh) cỏ mọc um tùm, ùn lên rất nhiều rác thải với khối lượng lớn gạch ngói vụn, gương kính vỡ, cát sạn phế thải từ việc sửa sang, xây dựng nhà trong dân. Cộng vào đó, xung quanh bãi đất này còn tồn đọng nhiều khối bê tông đúc sẵn, ống cống của dự án làm đường Hoàng Thị Loan nhiều năm chưa được giải tỏa, thu dọn. Ông Nguyễn Trọng Mậu - Khối trưởng khối 8, bức xúc: “Hết tập kết rác xây dựng trên đường Phong Định Cảng, người dân đã lợi dụng khu đất bỏ trống lâu năm, xung quanh không có hàng rào, cùng với việc tồn đọng vật liệu xây dựng lâu ngày của dự án làm đường (gần 5 năm nay) để đổ rác thải xây dựng. Do lâu ngày chưa được xử lý nên làm gia tăng thực trạng ùn tắc, gây mất an toàn giao thông, mỹ quan đô thị”.  

 

Rác thải xây dựng “tập kết” trên đường Nguyễn Thị Thanh, cạnh Nhà văn hóa khối 8 - Phường Bến Thủy (TP. Vinh).

 

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Khắc Khánh - Phó Chủ tịch UBND phường Bến Thủy, cho biết: Sau khi tiếp quản mặt bằng từ Công ty TNHH MTV môi trường đô thị Nghệ An, phường đã chỉ đạo Đội quy tắc trật tự đô thị (TTĐT) phối hợp với 15 khối dân cư khảo sát thấy có 4 điểm nóng tập kết rác thải xây dựng tại các tuyến đường Nguyễn Văn Trỗi, Phong Định Cảng, Hoàng Thị Loan và đường Nguyễn Thị Thanh. Phường đã huy động kinh phí gần 10 triệu đồng để hợp đồng với các cá nhân ở địa phương thu gom được 70m3 rác thải xây dựng; giao trách nhiệm cho Đội quy tắc TTĐT, ban cán sự các khối thường xuyên kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm trong đổ rác thải xây dựng. Tuy nhiên đến nay, tại các tuyến đường, các điểm tập kết xe gom rác của Công ty TNHH MTV môi trường đô thị Nghệ An, các bãi đất trống hàng ngày vẫn xuất hiện tình trạng đổ rác thải xây dựng rất khó quản lý và tiếp tục gia tăng hàng ngày.

 

Còn tại phường Hưng Bình, từ sau thời điểm được bàn giao các tuyến đường sạch từ Công ty TNHH MTV môi trường đô thị Nghệ An, trên địa bàn phường xuất hiện 3 điểm rác thải xây dựng trước cổng Nhà Xuất bản Nghệ An, điểm gần 78, Đốc Thiết và điểm tập kết gần Hồ Thủy Tạ (phía Đông Bến xe Vinh). Ông Hồ Viết Thanh – Phó Chủ tịch UBND phường Hưng Bình, cho biết: Từ ngày 2 - 10/9, UBND phường đã huy động kinh phí gần 20 triệu đồng để thuê xe, nhân công tổ chức thu gom, vận chuyển, xử lý trên 52m3 rác thải xây dựng đúng nơi quy định. Tuy nhiên, do đặc thù các đối tượng thường đổ trộm ban đêm, dân cư lại đông nên công tác quản lý rác thải xây dựng rất khó khăn. 

 

Lâu nay, công tác thu gom, xử lý rác thải xây dựng trên địa bàn TP. Vinh được UBND thành phố bố trí kinh phí hàng năm và giao cho Công ty TNHH MTV môi trường đô thị Nghệ An triển khai. Từ thời điểm tháng 6/2014 trở đi, UBND Thành phố Vinh đã chính thức bàn giao lại công tác xử lý rác thải xây dựng trên địa bàn cho các phường, xã của thành phố. Trên cơ sở đó, các phường, xã trực tiếp cân đối nguồn kinh phí cơ quan, đơn vị mình để xử lý rác thải xây dựng. Tuy nhiên đến nay, nhiều tuyến đường chính của TP. Vinh vẫn mọc lên nhiều điểm tập kết rác thải xây dựng bừa bãi với khối lượng đá, rác tồn đọng nhiều trên vỉa hè, lòng, lề đường, nhiều khối dân cư và có xu hướng tăng lên hàng ngày. Ông Hoàng Văn Khanh - Giám đốc Công ty TNHH MTV môi trường đô thị Nghệ An, cho biết: “Mấy tháng qua, có một số khối xóm, cơ quan, đơn vị, các hộ gia đình điện thoại trực tiếp đến công ty đòi giải thích tình trạng ứ đọng rác thải xây dựng và yêu cầu công ty xử lý”.

 

 

Trước thực trạng tái diễn việc đổ rác xây dựng trái quy định, qua tìm hiểu chúng tôi được biết, nguyên nhân chính là do lực lượng chức năng của các phường còn quá mỏng, trong khi ý thức chung của một bộ phận công dân còn thấp. Ông Nguyễn Khắc Khánh - Phó Chủ tịch UBND phường Bến Thủy, cho biết: Mặc dù tại 4 điểm rác thải xây dựng đều được phường đóng biển cảnh báo, song đa số các trường hợp thường đổ trộm ngoài giờ, ban đêm, lực lượng ứng trực không có. Hiện lực lượng quy tắc TTĐT của phường có 4 người, kiêm nhiệm các nhiệm vụ về đảm bảo ATGT, trật tự đô thị, VSMT, xử lý đơn thư công dân và xử lý rác thải xây dựng nên rất khó bố trí theo dõi, ứng trực 24/24 giờ về công tác xử lý rác thải xây dựng. Tương tự tại phường Hưng Bình hiện chỉ có 6 cán bộ đội quy tắc TTĐT nhưng cũng được bố trí đảm nhận các nhiệm vụ về trật tự giao thông, xây dựng, đô thị, VSMT kiêm xử lý rác thải xây dựng. Điều này đặt ra nhiều khó khăn cho việc theo dõi kịp thời, thu gom, xử lý rác thải xây dựng.  

 

Mặt khác, để thu gom, xử lý rác thải xây dựng, các phường gặp phải khó khăn trong việc bố trí nguồn kinh phí. Ông Hồ Viết Thanh - Phó Chủ tịch UBND phường Hưng Bình cho hay: Nguồn kinh phí huy động để xử lý rác thải xây dựng chủ yếu từ công tác xử phạt vi phạm hành chính trên lĩnh vực trật tự đô thị như: xử lý việc xây dựng, kinh doanh trái phép, không đăng ký kinh doanh.. Tuy nhiên, nguồn kinh phí này không ổn định. Cùng với khó khăn này, ông Nguyễn Khắc Khánh cho biết thêm: Mặc dù UBND thành phố yêu cầu các phường xử lý vi phạm hành chính về việc tập kết rác thải xây dựng trái quy định, song việc xử lý vi phạm trên thực tế không dễ vì phường chưa đưa ra được chế tài xử phạt cụ thể. Mặt khác, phường đang tự cân đối nguồn kinh phí cho công tác xử lý rác thải xây dựng từ nguồn thu phí VSMT của dân, nguồn chi thường xuyên khoảng 20 triệu đồng/năm. Vì lý do này, công tác xử lý rác thải xây dựng chỉ có thể triển khai 2 lần/năm vào dịp lễ, tết và dịp 2/9. Bên cạnh 2 khó khăn trên, qua tìm hiểu cho thấy công tác tuyên truyền ý thức cho người dân trong xử lý rác thải xây dựng tại các phường, xã còn hạn chế. Việc ký cam kết về nội dung, quy chế xử lý rác xây dựng đối với người dân mới chỉ dừng lại ở các hộ kinh doanh mặt đường hoặc cho thuê kinh doanh mặt đường. Nhiều hộ dân chưa biết điểm đổ rác thải xây dựng theo quy hoạch của thành phố.  

 

Để giải quyết tình trạng trên, trong tháng 9, TP. Vinh đã ban hành Công văn 4232/UBND-QLĐT về việc “xử lý thực trạng rác thải xây dựng trên vỉa hè, lòng, lề đường, nơi công cộng” giao cho các phường, xã tổ chức bốc dọn, xử lý sạch rác thải xây dựng, Công ty TNHH MTV môi trường đô thị Nghệ An thu gom sạch các sân rác tại các điểm tập kết xe gom trước 15/9. Thực hiện theo tinh thần chỉ đạo của thành phố, công tác xử lý rác thải xây dựng tại một số phường đã có nhiều chuyển biến tích cực, nhiều phường chủ động bố trí kinh phí thu gom, xử lý. Phường Quang Trung đã trực tiếp hợp đồng cùng Công ty TNHH MTV môi trường đô thị Nghệ An chủ động trong phương án thu gom rác thải xây dựng trên địa bàn phường. Tuy nhiên, theo như ý kiến của ông Nguyễn Anh Tuấn - Chuyên viên Phòng Quản lý đô thị, UBND Thành phố Vinh thì công tác xử lý rác thải xây dựng còn theo kiểu đối phó, chưa chủ động và triệt để, đa số mới chỉ tập trung cho các điểm đông khu dân cư, các tuyến đường chính, quốc lộ, các điểm tập kết xe rác công cộng của Công ty TNHH MTV môi trường đô thị Nghệ An. Công tác tuyên truyền, xử lý vi phạm chưa quyết liệt. Hiện nay, với yêu cầu thực tế khối lượng rác thải xây dựng khá lớn, nguồn kinh phí không được bố trí, lực lượng chuyên trách không có, các phường, xã đã có công văn gửi trình UBND thành phố cho phép kéo dãn thời gian triển khai thu gom, xử lý rác thải xây dựng trên địa bàn.

 

Theo Quyết định 5535/ QĐ- UBND về việc ban hành phương án quản lý, tập kết rác thải xây dựng trên địa bàn, TP. Vinh đã quy định rõ bãi rác nằm trên địa bàn phường Vinh Tân (phục vụ việc tập kết phế thải xây dựng khu vực phía Nam thành phố) và bãi rác thải xây dựng xã Hưng Đông phục vụ toàn bộ khối lượng phế thải xây dựng khu vực phía Bắc thành phố.